طلاق یک طرفه

طلاق یک‌طرفه از سوی زن در مواردی مطرح می‌شود که وی تمایلی به ادامه زندگی مشترک ندارد و تصمیم دارد برخلاف خواست همسر، پایان رابطه زناشویی را پیگیری کند.

طبق احکام شرع مقدس اسلام و همچنین قوانین مدنی ایران که برگرفته از این مبانی دینی هستند، اختیار طلاق اصولاً با مرد است. مرد می‌تواند در هر زمان، حتی بدون ارائه دلایل خاص، با پرداخت حقوق قانونی همسرش اقدام به طلاق نماید. ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی
با این حال، زمانی که زن درخواست طلاق را به صورت یک‌طرفه مطرح می‌کند، مسیر قانونی و حقوقی متفاوتی پیش‌روی او قرار می‌گیرد. در چنین شرایطی، زن موظف است با ارائه مستندات و دلایل قابل قبول نزد دادگاه، قاضی را برای صدور حکم طلاق متقاعد سازد. به عبارت دیگر، بار اثبات ادعا بر دوش زن قرار دارد و صرف نارضایتی شخصی برای صدور حکم کافی نیست. ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی

از این‌رو توصیه می‌شود بانوانی که قصد دارند از طریق دادگاه و به شکل یک‌طرفه اقدام به طلاق نمایند، پیش از هر اقدامی با وکیلی باتجربه در زمینه دعاوی خانواده مشورت کنند. بهره‌گیری از مشاوره حقوقی در مراحل مختلف تنظیم دادخواست تا پیگیری در دادگاه می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت پرونده داشته باشد.

با توجه به مبانی شرعی حاکم بر نظام قضایی ایران، صدور حکم طلاق برای زن تنها در صورتی امکان‌پذیر است که دلایل مستند و قانونی ارائه شود. در گام نخست، زن باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و دادخواست طلاق را تنظیم و ثبت نماید. این دادخواست به دادگاه ذی‌صلاح ارجاع داده شده و در موعد مقرر مورد بررسی قرار می‌گیرد.

مهم‌ترین دلایل قانونی برای طلاق یک‌طرفه از سوی زن

در قوانین مدنی ایران، اگرچه حق طلاق در اصل با مرد است، اما در شرایط خاص، زن نیز می‌تواند با استناد به دلایل موجه و قانونی، از دادگاه تقاضای طلاق نماید. در ادامه، به مهم‌ترین مواردی که می‌توانند مبنای چنین درخواستی قرار گیرند، اشاره می‌شود:

ناتوانی جنسی مرد یا فقدان قدرت باروری

در صورتی که شوهر به‌صورت قطعی از لحاظ جنسی یا باروری دچار مشکل باشد، زن می‌تواند به این موضوع استناد کند. ماده ۱۱۳۱ قانون مدنی

عدم پرداخت نفقه

اگر مرد از پرداخت نفقه و تأمین هزینه‌های زندگی همسر خودداری نماید، این موضوع می‌تواند یکی از دلایل موجه طلاق باشد.

ابتلا به بیماری‌های جسمی یا روانی خطرناک

چنانچه شوهر دچار بیماری واگیردار یا اختلالات روانی آسیب‌زننده به همسر باشد، زن می‌تواند به این موارد برای جدایی استناد نماید.

عدم تفاهم یا ترک زندگی زناشویی

ترک منزل توسط مرد، عدم تفاهم شدید و پایدار یا اختلافات جدی از دیگر موارد قابل استناد است.

ارتباط نامشروع یا ازدواج مجدد بدون اجازه

در صورت اثبات رابطه نامشروع مرد یا ازدواج مجدد بدون رضایت همسر اول، زن می‌تواند دادخواست طلاق تنظیم نماید.

محکومیت کیفری سنگین

اگر شوهر به دلیل ارتکاب جرمی به بیش از پنج سال حبس محکوم شود یا رفتاری خلاف شأن خانوادگی انجام دهد، زن حق طرح دعوای طلاق را دارد.

رفتار خشونت‌آمیز و توهین‌آمیز

تکرار رفتارهای خشونت‌بار از جمله ضرب‌وجرح یا فحاشی می‌تواند از مصادیق عسر و حرج تلقی شود.

فقدان مسکن مناسب برای زندگی مشترک

ناتوانی مرد در تهیه مسکن نیز ممکن است به عنوان دلیلی برای درخواست طلاق پذیرفته شود.

خیانت زناشویی

در صورت اثبات خیانت شوهر در دادگاه، زن می‌تواند اقدام قانونی برای جدایی انجام دهد.

تنفر شدید و عدم امکان ادامه زندگی

اگر زن به‌دلیل بیزاری شدید دیگر نتواند با شوهر خود زندگی کند، می‌تواند درخواست طلاق نماید.

رها کردن خانواده

ترک طولانی‌مدت زن و فرزند، به‌ویژه اگر مرد به خارج از کشور مهاجرت کند و بازنگردد، از مصادیق رها کردن زوجه است.

قطع روابط زناشویی

عدم برقراری رابطه جنسی برای مدت قابل توجه، بدون عذر موجه، می‌تواند دلیلی برای جدایی باشد.

وجود عیوب موثر در روابط زناشویی

مانند ناتوانی جنسی یا اختلالاتی که مانع رابطه طبیعی زناشویی می‌شوند.

فاصله‌گیری طولانی بدون توجیه

دوری طولانی‌مدت مرد از همسر بدون دلایل موجه می‌تواند موجب صدور حکم طلاق شود.

اعتیاد به مواد مخدر یا الکل

اعتیاد مرد به مواد مخدر یا مشروبات الکلی، در صورتی که بر زندگی خانوادگی تأثیر منفی بگذارد، از دلایل معتبر طلاق است.

مراحل طلاق یک طرفه زن

• ثبت‌نام در سامانه تصمیم
• شرکت در جلسات مشاوره بعد از دریافت نوبت در سامانه تصمیم
• دریافت فرم‌های درخواست طلاق از طرف زن و تکمیل آن‌ها
• تنظیم دادخواست طلاق یک طرفه زن و ارائه دادخواست و فرم‌های تکمیل شده به دادگاه خانواده
• تعیین جلسه دادرسی و بررسی دلایل طلاق یک طرفه زن و مدارک و مستندات ارائه شده و صدور حکم دادگاه
• درخواست تجدید نظر از سمت زن یا مرد
• ثبت درخواست فرجام خواهی بعد از صدور رای دادگاه تجدید نظر در دیوان عالی کشور
• صدور حکم طلاق در صورت صلاحدید دادگاه و مراجعه زوجین به یکی از دفاتر ازدواج و طلاق در کمتر از 6 ماه برای جاری کردن صیغه طلاق

مهم‌ترین عوامل مؤثر در طلاق از طرف مرد

در نظام حقوقی ایران، مرد می‌تواند هر زمان که بخواهد و با رعایت شرایط قانونی از جمله پرداخت حقوق مالی زوجه، تقاضای طلاق نماید. با این حال، در بسیاری از موارد، این تصمیم حاصل بروز مشکلات و اختلافاتی در طول زندگی مشترک است. در ادامه، به دلایل رایجی که ممکن است موجب اقدام مرد برای طلاق شود، اشاره می‌کنیم:

سوءظن و بی‌اعتمادی نسبت به رفتار همسر

یکی از دلایل شایع در میان مردان برای طلاق، بروز شک و سوءظن نسبت به رفتارهای همسر است. حتی اگر این بدگمانی‌ها مبتنی بر واقعیت نباشد، می‌تواند باعث تنش شدید در رابطه شده و در نهایت منجر به طلاق گردد. متأسفانه سوءتفاهم‌ها در این زمینه نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند و در صورت مدیریت نشدن، می‌توانند بنیان زندگی مشترک را از بین ببرند.

ترک منزل توسط زن

ترک مکرر خانه و زندگی مشترک توسط زن، بدون دلایل موجه قانونی، از دیگر عواملی است که مردان را به سمت طلاق سوق می‌دهد. اگرچه ترک منزل در موارد خاص ممکن است قابل درک باشد، اما تکرار آن ممکن است به‌عنوان نشانه‌ای از بی‌توجهی به تعهدات زناشویی تلقی شده و تصمیم مرد برای پایان دادن به زندگی مشترک را تقویت کند. ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی

ابتلای زن به بیماری‌های آزاردهنده یا ناتوانی جسمی

در برخی موارد، بیماری‌های مزمن یا ناتوانی‌های جسمی زن می‌تواند موجب بروز مشکلات در زندگی زناشویی شود. گرچه میزان علاقه و نوع رابطه زوجین در مواجهه با این شرایط نقش تعیین‌کننده‌ای دارد، اما برخی مردان ممکن است در مواجهه با این وضعیت تصمیم به طلاق بگیرند. ماده ۱۱۳۳  قانون مدنی

ناباروری زن

یکی دیگر از دلایل مهمی که برخی مردان را به سمت طلاق سوق می‌دهد، ناتوانی همسر در فرزندآوری است. برای برخی افراد، داشتن فرزند از اهمیت بالایی برخوردار است و در صورت ناباروری زوجه، ممکن است مرد ادامه زندگی را بی‌ثمر دانسته و تصمیم به جدایی بگیرد. البته برخی دیگر ممکن است با پذیرش شرایط، گزینه‌هایی مانند فرزندخواندگی را در نظر بگیرند.

عدم تمکین و نافرمانی از وظایف زناشویی

عدم تمکین زن در قبال وظایف قانونی و شرعی، یکی دیگر از عوامل طلاق از سوی مرد است. برای مثال، عدم پذیرش اقامت در محل سکونتی که مرد تعیین کرده، یا خودداری از برقراری رابطه زناشویی، از جمله مواردی است که می‌تواند در دادگاه به عنوان مستند درخواست طلاق مطرح شود. مواد ۱۱۰۳ و ۱۱۰۸ قانون مدنی

مراحل طلاق یک طرفه مرد 

• مراجعه به دفتر قضایی و دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش
• ارائه گواهی عدم سازش به دادگاه خانواده
• ارجاع به داوری و معرفی یک فرد متاهل بالای 30 سال و آگاه به مسائل شرعی، خانوادگی و اجتماعی از نزدیکان زن یا مرد به عنوان داور
• پرداخت حق و حقوق مالی زن مانند مهریه، نفقه و اجرت‌المثل
• دریافت تایید گواهی عدم امکان سازش از دادگاه
• مراجعه به دفاتر ازدواج و طلاق و ارائه تاییدیه گواهی عدم سازش و جاری شدن صیغه طلاق

نمونه دادخواست (طلاق یک‌طرفه)

بسمه تعالی

دادخواست

ریاست محترم دادگاه خانواده [نام شهر/استان مربوطه]

با سلام و احترام،

مشخصات وکیل/نماینده قانونی (در صورت وجود):
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی وکیل/نماینده قانونی]
شماره پروانه وکالت: [شماره پروانه]
آدرس: [آدرس دقیق دفتر وکیل]
شماره تماس: [شماره تماس وکیل]

مشخصات خواهان:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی زوج/زوجه که خواهان طلاق است]
نام پدر: [نام پدر خواهان]
شماره ملی: [شماره ملی خواهان]
شغل: [شغل خواهان]
آدرس: [آدرس دقیق محل سکونت خواهان]
شماره تماس: [شماره تماس خواهان]

مشخصات خوانده:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی زوج/زوجه که طرف دعواست]
نام پدر: [نام پدر خوانده]
شماره ملی: [شماره ملی خوانده]
شغل: [شغل خوانده]
آدرس: [آدرس دقیق محل سکونت خوانده - در صورت عدم اطلاع، ذکر "مجهول‌المکان"]
شماره تماس: [شماره تماس خوانده (در صورت اطلاع)]

خواسته:
تعیین بهای خواسته (در دعاوی مالی): غیرمالی
شرح خواسته اصلی:
۱. صدور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق / ۲. صدور حکم طلاق [نوع طلاق: مثلاً خلع یا بائن] با جلب رضایت زوجه / ۳. صدور حکم طلاق به دلیل عسر و حرج / ۴. صدور حکم طلاق به دلیل تخلف از شروط ضمن عقد / ۵. صدور حکم طلاق به استناد وکالت در طلاق، به انضمام کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی و حق‌الوکاله وکیل، در صورت وجود).

دلایل و منضمات دادخواست:
۱.  فتوکپی مصدق شناسنامه و کارت ملی خواهان و خوانده
۲.  فتوکپی مصدق عقدنامه دائم/موقت (حسب مورد)
۳.  [در صورت درخواست زن به دلیل عسر و حرج: گزارش مددکاری/روانشناسی/پزشکی قانونی/گزارش نیروی انتظامی دال بر سوءرفتار، اعتیاد، ضرب و شتم و...]
۴.  [در صورت درخواست زن به دلیل تخلف از شروط ضمن عقد: تصویر مصدق سند ازدواج (صفحه شروط ضمن عقد) و سایر مدارک اثبات‌کننده تخلف]
۵.  [در صورت درخواست زن به استناد وکالت در طلاق: تصویر مصدق وکالت‌نامه رسمی طلاق]
۶.  [در صورت وجود: شهادت‌نامه شهود (با ذکر مشخصات و نشانی)]
۷.  [در صورت وجود: اظهارنامه ارسالی (مثلاً در مورد عدم پرداخت نفقه)]
۸.  [سایر مدارک و مستندات مربوط به حقوق مالی، مانند: استشهادیه برای نفقه معوقه، لیست اموال جهت تقسیم (نصف دارایی) و...]
۹.  [هر سند یا مدرک دیگری که صحت ادعای خواهان را اثبات می‌کند.]

شرح خواسته:
ریاست محترم،
با نهایت احترام به استحضار می‌رساند:

۱. اینجانب [نام خواهان] و خوانده محترم، [نام خوانده]، به موجب عقدنامه دائم شماره [شماره عقدنامه] مورخ [تاریخ عقد] صادره از دفترخانه [شماره دفترخانه] به شماره ثبت [شماره ثبت دفترخانه] با یکدیگر زوجیت دائم نموده‌ایم. [در صورت وجود فرزند، ذکر کنید: "حاصل این ازدواج [تعداد] فرزند مشترک به نام [نام فرزند/فرزندان]، متولد [تاریخ تولد فرزند/فرزندان] می‌باشد."]

* اگر خواهان مرد (زوج) هستید:
"علی‌رغم تلاش‌های اینجانب برای ادامه زندگی مشترک و بقای کانون خانواده، به دلایل و مشکلاتی که امکان زندگی زناشویی را از بین برده است، ادامه این رابطه میسر نمی‌باشد. لذا اینجانب در اجرای حق قانونی خود مبنی بر درخواست طلاق، از آن مقام محترم قضایی، صدور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق را با تعیین تکلیف کلیه حقوق مالی زوجه، شامل مهریه، نفقه ایام عده، اجرت‌المثل ایام زوجیت و شرط نصف دارایی (در صورت وجود)، استدعا دارم."

* اگر خواهان زن (زوجه) هستید و دلیل شما "عسر و حرج" است:
"متأسفانه به دلیل [در اینجا به تفصیل و با جزئیات دقیق، رفتارهای نامناسب یا شرایطی را که منجر به عسر و حرج شما شده است، بیان کنید. مثال: "اعتیاد شدید خوانده به مواد مخدر/الکل که با درمان نیز مرتفع نگردیده"، "ضرب و شتم و سوءرفتار مستمر و غیرقابل تحمل خوانده"، "ترک زندگی مشترک توسط خوانده از تاریخ... و عدم مراجعت تا کنون به مدت... ماه/سال بدون دلیل موجه"، "محکومیت قطعی خوانده به حبس به مدت... سال/بیشتر"، "ابتلا خوانده به بیماری... که زندگی مشترک را مختل کرده است"]، ادامه زندگی مشترک برای اینجانب با مشقت فراوان و غیرقابل تحمل گشته است.
این وضعیت با [ذکر مستندات، مانند: "گزارش مددکاری پیوست"، "شهادت شهود"، "مدارک پزشکی"، "گزارش نیروی انتظامی"] قابل اثبات است. لذا با استناد به ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی و تبصره آن و با عنایت به اینکه ادامه زوجیت برای اینجانب با مشقت همراه است، تقاضای صدور حکم طلاق به دلیل عسر و حرج را دارم."

* اگر خواهان زن (زوجه) هستید و دلیل شما "وکالت در طلاق" است:
"به موجب وکالت‌نامه رسمی شماره [شماره وکالت‌نامه] مورخ [تاریخ وکالت‌نامه] تنظیمی در دفتر اسناد رسمی شماره [شماره دفترخانه]، خوانده محترم، حق طلاق را به اینجانب (یا وکیل اینجانب) تفویض نموده است. با عنایت به اختیارات حاصله از این وکالت‌نامه، تقاضای صدور حکم طلاق را از آن مقام محترم قضایی دارم. [در صورت لزوم، ذکر کنید: "لازم به ذکر است که حقوق مالی زوجه، شامل... به خوانده محترم بذل/ابراء/توافق شده است."] "

* اگر خواهان زن (زوجه) هستید و دلیل شما "تخلف از شروط ضمن عقد" است:
"به موجب بند [شماره بند] از شروط ضمن عقدنامه دائم شماره [شماره عقدنامه]، خوانده محترم ملزم به [شرح شرط تخلف شده، مثلاً: "عدم ازدواج مجدد بدون اجازه زوجه"، "تأمین نفقه به صورت منظم"، "عدم اعتیاد به مواد مخدر"] بوده است. متأسفانه خوانده محترم از [تاریخ/وقایع مربوط به تخلف از شرط را با جزئیات بیان کنید]، شرط مذکور را نقض نموده است. این تخلف [شرح دهید که چگونه زندگی مشترک را تحت تأثیر قرار داده] و با [ذکر مستندات، مانند: "گزارش‌های رسمی"، "شهادت شهود"] قابل اثبات است. لذا با استناد به ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی و تخلف خوانده از شرط ضمن عقد، تقاضای صدور حکم طلاق را از آن مقام محترم قضایی دارم."

* اگر خواهان زن (زوجه) هستید و دلیل شما "عدم پرداخت نفقه" است:
"خوانده محترم از تاریخ [تاریخ عدم پرداخت نفقه] تاکنون، از پرداخت نفقه اینجانب خودداری نموده است. علی‌رغم مراجعات و تذکرات مکرر و ارسال اظهارنامه [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ اظهارنامه]، ایشان همچنان از ایفای وظیفه قانونی خود مبنی بر پرداخت نفقه امتناع می‌ورزد و امکان الزام وی به پرداخت نفقه نیز فراهم نمی‌باشد. لذا با استناد به ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی، تقاضای صدور حکم طلاق به دلیل عدم پرداخت نفقه را دارم."
۳. با تقدیم این دادخواست و با عنایت به مواد [ذکر مواد قانونی مربوطه مانند ۱۱۳۳، ۱۱۳۰، ۱۱۱۹، ۱۱۲۹ قانون مدنی و مواد قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱]، از آن مقام محترم قضایی استدعا دارم که پس از رسیدگی و انجام تشریفات قانونی (از جمله ارجاع به مراکز مشاوره خانواده و داوری)، حکم شایسته مبنی بر [خواسته اصلی را مجدداً ذکر کنید]، صادر فرمایید.

با تشکر و احترام فراوان
نام و نام خانوادگی خواهان (یا وکیل/نماینده قانونی)
امضاء
تاریخ: [روز/ماه/سال]

پیش از هر اقدام حقوقی، تصمیم آگاهانه بگیرید

توصیه می‌کنیم پیش از هرگونه اقدام حقوقی، از قبیل طرح دعوا، ارائه شکایت، تنظیم دادخواست، ارسال لایحه یا حتی امضای قرارداد، حتماً با یک وکیل متخصص مشورت نمایید. هر پرونده‌ای دارای ظرایف و شرایط ویژه‌ای است که نسخه واحدی برای آن وجود ندارد و استفاده از فرم‌های عمومی می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری به‌دنبال داشته باشد.

بسیاری از دعاوی تنها یک بار قابلیت طرح در مراجع قضایی را دارند و در صورت عدم طرح صحیح، ممکن است مشمول قاعده اعتبار امر مختومه شوند؛ به این معنا که دیگر امکان رسیدگی مجدد برای شما وجود نخواهد داشت.

با واگذاری امور حقوقی خود به گروه وکلای حقوقی ما ، از تجربه، دقت و تخصص لازم برای طرح صحیح و مؤثر دعوا بهره‌مند می‌شوید. دفاع حرفه‌ای، ارائه لوایح متناسب با شرایط اختصاصی پرونده شما و همراهی کامل در فرآیند دادرسی، بخشی از تعهد من به مراجعین محترم است.